nasze serwisy:LKS Orzeł Palowice |Parafia Palowice.NET |Ochotnicza Straż Pożarna |Kanał Youtube

ďż˝roda, 2024.10.09 :: Ludwika, Dionizego - temperatura 17°C - prďż˝dko�� wiatru 0km/h [ zobacz historiďż˝ ]

Stara szkoła

nawigacja: Kultura i Oświata » Szkoła podstawowa » Stara szkoła
Powi�zane artyku�y:

W 1828r. otwarta została szkoła na Matystalu. Uczęszczały do niej dzieci z Palowic, Pawłowa, Matystala, Wytrzęsowa oraz Szczejkowic. Szkoła przynależała do okręgu żorskiego. Patronat nad szkołą obejmował właściciel Palowic – Emanuel von Tluck. Nauka w tymże budynku trwała do 1854r. Nauczycielem w tejże placówce był Tomasz Sontag z Woszczyc, a pierwszym kierownikiem Jan Martulik. W 1837r., jak wiadomo z akt parafialnych, do I Komunii św. przystąpiło 75-cioro dzieci ze szkoły na Matystalu.

Po odejściu Martulika funkcję kierownika przejął Franciszek Daniel Berger i pełnił ją od 1837-1848r. Kolejnym, samodzielnym już nauczycielem w Palowicach był Ludwik Comes Langer, który uczył od 1848-1868r. W ciągu dwudziestu lat jego pracy rozpoczęto i wybudowano nową szkołę. Franciszek von Winckler, w związku z zamiarem zalesienia Matystala, zainicjował przeniesienie szkoły do leśniczówki w Palowicach. Z Berlina nadeszła zgoda na to przeniesienie, jednak władze pruskie nie były zadowolone z tego pomysłu. Mimo tego 18 września 1850r. szkoła miała już nowe lokum. Po wizytacji została poruszona sprawa budowy nowej szkoły. Drewniany budynek wzniesiony został w latach 1853-1854. W 1865r. w szkole tej, 2 razy w tygodniu, odbywało się również nauczanie przemysłowe, prowadzone przez Luizę Langer – żonę nauczyciela. Na zajęciach tych uczono robót na drutach, szycia itp.

Stara szkoła w PalowicachPo 10-ciu latach palowiczanie znów wszczęli starania o budowę nowej szkoły na tym samym miejscu, gdzie stała obecna. Jednak miał to już być budynek murowany. W 1863 r. kierownik Langer dokonał uroczystego otwarcia 1-piętrowej, murowanej szkoły. W 1867r. nowym nauczycielem palowickiej szkoły został Nawrot. Wszyscy nauczyciele i kierownicy do 1872r. nauczali w języku polskim, natomiast języka niemieckiego, jako obcego, było tylko kilka godzin w tygodniu. Od roku 1873 kategorycznie został wprowadzony język niemiecki jako język urzędowy i pozostał nim do 1918r. W 1873r. stanowisko kierownika objął Zdrzałek, którego w tym samym roku zastąpił do 1878r. Malajka. Następnymi kierownikami szkoły byli: Spendel (1878-1884r.), Szczepanek (1884-1893r.), Mateusz Dudek (1893-1899r.), Bomba (1899-1901r.). W 1899r. do 1-piętrowego, murowanego budynku dobudowano drugie piętro oraz poddasze – mieszkanie dla nauczyciela. W takim stanie budynek ten stoi do dnia dzisiejszego.

W latach 1901-1920 niemieckim kierownikiem szkoły w Palowicach był Rudolf Czudaj, natomiast w 1921r. Wawczyk. W 1921r. pierwszym polskim kierownikiem szkoły w Palowicach został Kraszyna, który do ok. 1925r. nauczał sam. Przez krótki okres czasu pomagał mu nauczyciel Moskal. W 1925r. funkcję kierownika przejął Alojzy Smyczek, który nauczał do wybuchu II wojny światowej, czyli od 1925-1939r. W okresie międzywojennym w palowickiej szkole pracowało kilku nauczycieli: Żmuda (1926-1937r.), Jan Kret (1929-1937r.), Helena Wycisłówna, Anna Frychtówna, Kaszek, Ludwik Brożek, Alojzy Nieszporek. W 1939r., czyli w okresie okupacji niemieckiej, kierownikiem szkoły był Tlatlik. W 1940r. funkcję tę przejął Niemiec – Gerhard Proks, który germanizował palowicką młodzież aż do 1943r. W nauczaniu pomagały mu: Elżbieta Kwaśniewska, Helman, Stokłosa. W latach 1943-1944 kierownikiem był Rakoczy. Na początku 1945r., w wyniku działań wojennych, palowicka szkoła została zdewastowana. Jej dolna klasa posłużyła Armii Czerwonej jako lecznica koni, a kancelaria jako miejsce dezynfekcji mundurów żołnierskich. W takim stanie zastał szkołę nowy kierownik – Gerard Mikuła. (Więcej o nim można przeczytać w dziale "Palowiczanie").

Nowy kierownik tymczasowo zamieszkał u jednego z mieszkańców Palowic. W ciągu 3 dni i nocy intensywnych prac, razem z naczelnikiem gminy – Aleksym Pawlasem i sołtysem – Pawłem Słupikiem, doprowadzili do uruchomienia nauki dn. 16 kwietnia 1945r. Naukę w języku polskim rozpoczęło 160 dzieci. W dniu 14 maja 1947r. szkoła została zelektryfikowana. W czerwcu 1948r. szkoła uczestniczyła w święcie pieśni i sportu w Żorach. Jesienią tego samego roku młodzież czynnie uczestniczyła w sadzeniu drzewek owocowych wzdłuż palowickich ulic. Począwszy od 1958r. szkoła powiększyła się o 1 salę lekcyjną, rok później o 2., które wygospodarowane zostały w Zamku.

W latach 40. w palowickiej szkole pracowali następujący nauczyciele: Jadwiga Firko, Maria Wanczycka, Janina i Stanisław Zarębowie, Zofia Wilczek, Helena Brząkała – Morawiec, Stanisława Starczewska. W latach 1949-1963 nauczała tam również Wanda Szczęsna. Lata 50. i połowa 60. to praca takich nauczycieli, jak: Aniela Pawlas, Kordula Kubala – Nowak, Brygida Kondrot – Brząkalik, Krystyna Faruga – Kozłowska, Aniela Mołdrzyk – Martyniak, Marianna Moś – Grzegorzek, Stefan Zielonka.

Poleďż˝ na Facebook