Palowicki kościół - perła śląskiej sztuki sakralnej / strona 2

nawigacja: Architektura » Kościół p.w. Trójcy Przenajświętszej » Palowicki kościół - perła śląskiej sztuki sakralnejWnętrze kościoła przed i po rekonstrukcji

Leszczyny:
Wnętrze kościółka, kiedy jeszcze stał w Leszczynach, było niewielkie, ale właśnie dzięki tej "ciasnocie" kościółek był przytulny.  Jego ściany były gęsto wyłożone obrazami. Sufit początkowo pomalowany był w motyw wici roślinnej, później jednak widniało na nim malowidło z wizerunkiem Trójcy Świętej w obłokach – repliki obrazu, znajdującego się w środkowej części ołtarza. Początkowo w kościele znajdowała się ceglana posadzka, jednak później zastąpiona została kamienną, z motywem liści winorośli. Chór wspierały krągłe, gładko ciosane słupy. W przedsionku stała ciężka, okuta skrzynia przeznaczona na sprzęt liturgiczny. Całość zamykały łukowate, nabijane ćwiekami drzwi oraz okna o drobnych szybach, zaokrąglone łukiem, wpuszczające zielonkawe, przesiane przez liście lip światło.

Palowice:
Przeniesienie kościoła do Palowic wiązało się z renowacją obiektu. Większość elementów poddano ponownej obróbce i konserwacji, a spróchniałą część wymieniono.
Miejscowi stolarze wykonali roboty wykończeniowe okien i chóru. Chór muzyczny podtrzymują cztery ozdobne słupy. Środkowa część chóru jest znacznie wysunięta ku środkowi. Odrzwia do nawy od zachodu i południa oraz zakrystii są zamknięte łukiem segmentowym; drzwi zaś nabijane są ćwiekami. W nawie znajduje się stara kamienna posadzka. Na plac kościelny prowadzi bramka drewniana.

Zakrystia
Kościół na początku posiadał drewnianą zakrystię, którą z biegiem czasu, pod koniec XIXw. zastąpiono murowaną. Nie współgrała ona jednak ze stylem charakterystycznym kościołowi i po przenosinach do Palowic została zastąpiona tak, jak na początku - drewnianą.

Tabernakulum
W Leszczynach tabernakulum z „pozłacanego drewna”, kryło srebrny kielich z 1617r. Dwa razy przeszło renowację: w 1981r. oraz w 2006r.

Ambona
Ozdobna, rzeźbiona ambona z XVII w. z malowidłami czterech „Ojców Kościoła”. Po przeniesieniu kościoła została odrestaurowana przez Alfreda Buchtę z dwóch trzecich pozostałości oryginału. Ponowną renowację przeszła w 2006r.

Chrzcielnica
Chrzcielnica o miedzianej misie, nakrywana wiekiem, dopełniała podstawowego wystroju leszczyńskiej świątyni, jednak nie zdołano jej ocalić. Nową kamienną chrzcielnicę oraz kamienną kropielnicę wykonał Alfred Buchta.

Obrazy
Dawniej na ścianach kościoła namalowany był „Sąd Ostateczny” po jednej stronie, a „Tajemnice Męki Pańskiej” po drugiej. Jednak z czasem malowidła te znikły, a na ścianach gęsto zawieszono obrazy, m.in.

• „Chrystusa Pankratora” (Władcy Świata), trzymającego w dłoni kulę ziemską, z łacińskim napisem na rozwijającej się szarfie wokół głowy
• „Ukrzyżowanie”
• duży obraz Matki Boskiej Różańcowej z Dzieciątkiem stojącym na jej kolanach

Po przeniesieniu świątyni do Palowic zachował się idealny, renesansowy wystrój świątyni, a więc, bogato rzeźbiony, obraz Koronacji Najświętszej Marii Panny nad drzwiami do zakrystii odrestaurowany w 2006r. Niektóre elementy wyposażenia wykonał palowicki artysta ludowy Alfred Buchta. Należą do nich m.in. wzbogacona rama obrazu Matki Boskiej Nieustającej Pomocy.

Stacje Drogi Krzyżowej
Barwne, leszczyńskie „Stacje Męki Pańskiej” były mniejsze od w/w obrazów.
W kościele znajduje się 14 stacji Drogi Krzyżowej, wykonanych przez artystę rzeźbiarza Mariana Legierskiego z Koniakowa, poświęconych w 1999r. przez ks. Bp Gerarda Bernackiego.

Ołtarz
Pierwszym ołtarzem był Tryptyk pochodzący z 1594r., który obecnie znajduje się w Muzeum Archidiecezjalnym w Katowicach. Jego następcą jest ołtarz pochodzący z połowy XVII w., wczesnobarokowy, bogato rzeźbiony, z przerobionym zwieńczeniem, dekorowany ornamentem chrząstkowo - małżowinowym, z rzeźbami czterech ewangelistów oraz św. Bartłomieja, Piotra, Pawła oraz Michała Archanioła; na predelli znajdują się dwa herby z literami BS i KS odnoszącymi się do Bernarda i Katarzyny Spiglów; Centralną część ołtarza stanowi obraz Trójcy Przenajświętszej – namalowany przez wrocławskiego artystę S. Blocha w 1898r.
Obraz ten po czasie 5 tygodni od powieszenia w palowickim kościele uległ częściowemu zniszczeniu – spadł na tabernakulum, bowiem w kościele ołtarz nie znajdował się w całości [reszta była w konserwacji]. Jednak wkrótce, po poddaniu renowacji powrócił do dawnej świetności. Ponowną renowację przeszedł w 2006r.

Stół liturgiczny
W Leszczynach znajdowała się kamienna mensa z rzeźbioną rozetą. Natomiast stół liturgiczny do przeniesionego kościoła wykonał Alfred Buchta. Ciekawostkę stanowi fakt, że deski na owy stół i ambonkę przywiózł z Muchowca, z ołtarza, przy którym papież Jan Paweł II w 1983r. odprawiał mszę. Wyryta data – 20.06.1983r. jest wyryta na ambonce. Przeszedł renowację w 2006r.

Rzeźby

• Rzeźba św. Józefa Oblubieńca NMP; autor: Alfred Buchta; odnowiona w 2006r.
  
• Rzeźba św. Barbary; autor: Alfred Buchta
  
• Na chórze rzeźba Św. Izydora; autor: Alfred Buchta; odnowiona w 2006r.
  
• W prezbiterium z prawej strony wisi drewniana figura św. Jana Nepomucena, pochodząca z Woszczyc; odnowiona w 2006r.
  
• W czasie rozbiórki i przenoszenia kościółka do Palowic znaleziono za spowiednicą 3 kamienne rzeźby wysokości około 80 cm. Są to figury rozwiniętego przedstawienia Bożej Męki [tzw. grupy pod krzyżem], obejmującej Matkę Boską Bolesną, Marię Magdalenę i św. Jana. Odkrycie sugeruje, że w Leszczynach istniała kiedyś Boża Męka, którą następnie rozebrano. Zachowane figury eksponowane są w przedsionku kościoła.
  

Konfesjonał
Alfred Buchta odrestaurował jedyny z tego okresu konfesjonał w diecezji katowickiej.

Inne elementy wystroju kościoła
Poza renowacją niektórych w/w elementów, wiele prac wykonanych od podstaw jest autorstwa miejscowego artysty – Alfreda Buchty. Są to: ławki, drzwi, odrzwia, fotel, krzesła (przeszły renowację w 2006r.) i klęczniki. Pan Alfred zaprojektował i wykonał Boży Grób, a do niego figurę zmarłego Chrystusa.

Dzwony
W Leszczynach kościół nie posiadał dzwonnicy, a dzwony zawieszone były na stojącej w pobliżu, potężnej lipie. Jej pień rozgałęział się w trzy strony – leszczynianie to, że właśnie ta lipa, rosnąca obok kościoła Trójcy Przenajświętszej ma taki a nie inny wygląd uznali za nadprzyrodzony znak (stąd jej nazwa – Lipa Trójcy Świętej). Pochodzenie dzwonów palowickiego kościoła – dwa z nich pochodzą z kopalni „Kleofas”, gdzie pracował pan Buchta. Tam też były one ukryte, a po siedmiu latach w 1981r. sprowadzone do Palowic.

Dom parafialny
Jego budowę rozpoczęto z okazji Jubileuszowego Roku 2000 oraz nadchodzących jubileuszy kościoła i miejscowości. Autorem projektu domu parafialnego jest mgr inż. Arch. Małgorzata Tarkowska. Prace rozpoczęły się 8 maja 2000r. Mieszkańcy Palowic wspierali budowę nie tylko pracując i pomagając prawie codziennie na placu budowy, ale pomagali również ofiarując swój sprzęt czy pomoc finansową. Jednym z istotnych powodów podjęcia decyzji o budowie domu parafialnego było słabe zaplecze katechetyczne parafii, a także zalecenie wizyt kanonicznych. Nowy budynek mieści dużą salę spotkań, chór, salę projekcyjną, zaplecze kuchenne, czytelnię i Izbę Pamięci, która poświęcona została misjom i parafialnym misjonarzom – ks. Bogdanowi Cofalikowi i S. Marii Nikoli.

Odnowienie obiektu oraz troskliwa opieka parafian i ks. proboszcza Reinharda Schittko ratują kolejny ślad śląskiej kultury materialnej.

Postawa ta, wyraża szacunek dla przeszłości. Pozwala mieć nadzieję, że unikalna w skali światowej śląska kolekcja istniejących drewnianych kościółków przetrwa kolejne dziesięciolecia.